Κρίση πανικού. Τρόποι να εμποδίσεις την εξέλιξη μιας κρίσης πανικού και προληπτικοί παράγοντες. – Άρθρο της Μαρίας Γκούμα
Η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό επεισόδιο έντονης δυσχέρειας και/ή φόβου που συνοδεύεται από σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα. Τα σωματικά συμπτώματα μπορεί να είναι ταχυκαρδία, τρέμουλο, δύσπνοια, ιδρώτας, ναυτία, ζαλάδα, μούδιασμα. Τα ψυχολογικα συμπτώματα μπορεί να είναι φόβος απώλειας ελέγχου, φόβος θανάτου, έντονο άγχος, αποπροσωποίηση δηλαδή μη επαφή με τον εαυτό, αποπραγμάτωση δηλαδή μη επαφή με την πραγματικότητα. Τα επεισόδια της κρισης πανικού είναι σύντομα σε διάρκεια, σπάνια διαρκούν περισσότερο από 30 λεπτά φθάνοντας στην αποκορύφωση του άγχους σε 10 λεπτά ή λιγότερο. Η κρίση πανικού συμβαίνει στο 22% του γενικού πληθυσμού, συναντάται περισσότερο στις γυναίκες και το 1/3 με 1/2 των ανθρώπων με κρίση πανικού έχει επίσης και αγοραφοβία. Προτείνουμε κάποιους βοηθητικούς τρόπους για να εμποδίσεις μια κρίση πανικού να εξελιχθεί. Αυτοί είναι: 1. Αναγνώρισε ότι είναι κρίση πανικού και όχι κάποια άλλη παθολογική κατάσταση. Έτσι μπορείς να υπενθυμίσεις στον εαυτό σου ότι είναι προσωρινό. Σε λίγο θα περάσει. Βγάλε από το μυαλό σου την ιδέα ότι μπορεί να πεθάνεις. 2. Η βαθιά αναπνοή. Είναι πολύ σημαντικό να εστιάσεις στην αναπνοή σου ως εξής:Αργή εισπνοή από το στόμα, μετρώντας 4 δευτερόλεπτα. Νιώθεις τον αέρα να εισέρχεται στην κοιλιά. Η κοιλιά φουσκώνει. Κρατάς την αναπνοή σου για 2 δευτερόλεπτα και έπειτα εκπνέεις αργά τον αέρα από το στόμα μετρώντας ξανά 4 δευτερόλεπτα. Να έχεις κατά νου ότι ένα σύμπτωμα της κρίσης είναι η υπεροξυγόνωση (hyperventilation) που προκαλείται από ταχείς αναπνοές με επακόλουθα τη ζαλάδα και το μούδιασμα. Αντίθετα η βαθιά, αργή αναπνοή μειώνει τα συμπτώματα της κρίσης πανικού. 3. Κλείσε τα μάτια σου. Μερικές κρίσεις πανικού συμβαίνουν λόγω των πολλών ερεθισμάτων που σε κατακλύζουν στο περιβάλλον. Κλείνοντας τα μάτια αποκλείεις τα υπερβολικά ερεθίσματα και είναι ευκολότερο να συγκεντρωθείς στην αναπνοή σου. 4. Συγκεντρώσου στη σκέψη ότι «Σε λίγο θα περάσει» και επανάλαβε το. 5. Σκέψου καταστάσεις και μέρη που σε κάνουν να νιώθεις καλά. Φαντάσου ένα ήρεμο μέρος που σου αρέσει να βρίσκεσαι και πραγματικά χαλαρώνεις. Για παράδειγμα μια ηλιόλουστη παραλία σε ένα αγαπημένο νησί. Εστίασε σε λεπτομέρειες όσο περισσότερο μπορείς, πχ. φαντάσου τη ζέστη άμμο στα πόδια σου. Είναι σημαντικό, επίσης, να γνωρίζεις ότι μπορεί να βοηθήσεις τον εαυτό σου με τις κρίσεις πανικού κάνοντας τα εξής: -Να ενημερωθείς για τις κρίσεις πανικού. -Να αποφεύγεις το κάπνισμα, το αλκοόλ, τον καφέ, φαρμακευτική αγωγή που περιέχει διεγερτικά, όπως τα χάπια αδυνατίσματος. -Να μάθεις και να χρησιμοποιήσεις τεχνικές χαλαρώσεις που σου αρέσουν και σου ταιριάζουν. Τέτοιες δραστηριότητες είναι η yoga, ο διαλογισμός, η σταδιακή μυική χαλάρωση. Αυτές δυναμώνουν την ικανότητα του σώματος να χαλαρώνει. Το αντίθετο δηλαδή από αυτό που προκαλούν οι κρίσεις πανικού και το άγχος. Επιπλέον, αυτές οι τεχνικές όχι μόνο χαλαρώνουν το σώμα αλλά ενισχύουν και την αίσθηση χαράς και κυριαρχίας. – Επίλεξε μια αερόβια άσκηση που σου αρέσει και ασκήσου τακτικά. Η άσκηση είναι ένα φυσικό αγχολυτικό. Περίπου 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες είναι μια χαρά. Μπορείς να επιλέξεις ανάμεσα σε περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι ή χορό. – Απόκτησε ενδιαφέροντα. – Βρες εναν φίλο να συζητάς αυτά που σε απασχολούν. – Ειναι πολύ ωφέλιμο να δουλέψεις θεραπευτικά με κάποιον. Κλείνοντας, ακολουθώντας τα λόγια του Ηράκλειτου «Τα πάντα ρεί και ουδέν μένει». Το μόνο σταθερό στον κόσμο είναι η αλλαγή. Είναι αδύνατον να σχεδιάζουμε τα πάντα με ακρίβεια και να είμαστε άψογα προετοιμασμένοι. Αυτό που χρειάζεται είναι να φροντίζουμε να είμαστε πάντοτε συνδεδεμένοι, να μαθαίνουμε διαρκώς, να είμαστε ενήμεροι για το τι συμβαίνει και να είμαστε συνεχώς παρόντες.Βιβλιογραφια: Leahy et al. Treatment Plans and Interventions for Depression and Anxiety Disorders (2nd ed.). New York, Guilford Press, 2012. Μπράιλας, Α. ΠΟΛΥΠΛΟΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΧΑΟΣ, Εκδόσεις Γρηγόρης, 2017. Smith et al. (2018). Panic Attacks and Panic Disorder. Retrieved from http://www.helpguide.org. Wilkinson, G. Μάθετε για το Στρες. Family Doctor Publications, 2005.
Learn More
Ο Κύκλος του Στρες και η Αντιμετώπισή του με Life Coaching της Βίκυς Κάουλα
Ποιος είναι ο κύκλος του στρες και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί με Life Coaching.
Όλοι οι άνθρωποι, ενήλικες και παιδιά, βιώνουν το στρες. Το στρες είναι ο,τιδήποτε απειλεί τη φυσική ή ψυχική μας κατάσταση. Μπορεί να αντιμετωπιστεί, όμως, εάν εντοπιστούν οι πηγές του στρες και σε ποιο στάδιο του κύκλου του στρες βρίσκεται ο πελάτης.
Διαβάστε περισσότερα: https://www.psychology.gr/aghos-stress/5246-o-kiklos-toy-stress-kai-i-antimetopisi-toy-me-life-coaching.html?utm_source=%CE%95%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%20Email%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7%CF%82%20%CE%A8%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82%20-%20Psychology.gr&utm_campaign=f7831ae380-RSS_EMAIL_CAMPAIGN&utm_medium=email&utm_term=0_197af0270c-f7831ae380-413589685&fbclid=IwAR2QKNF6IpTTw-fWYAYS1AISOJxcWq4rkyyQ0t9jSta5MXUXn3rDT3091gg
Learn More
Δελτίο τύπου του βιβλίου της Βίκυς Κάουλα “Λέμε ΟΧΙ στο Bullying”
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Όταν κάτι που κάνει κάποιος σε πονά με οποιονδήποτε τρόπο, σίγουρα δεν είναι αστείο ό,τι και να λέει αυτός ή οποιοσδήποτε άλλος.
Επίσης, οι φίλοι δεν πρέπει να σε κάνουν να πονάς με κανέναν τρόπο. Αν δεν σταματήσουν άμεσα αυτήν τη συμπεριφορά, σημαίνει ότι δεν είναι φίλοι σου.
Όταν αγαπάς τον εαυτό σου, δεν αφήνεις κανέναν να σε πληγώνει. Μικρός ή μεγάλος, όποιος κι αν είναι αυτός.
Μην το αφήνεις έτσι. Ζήτα βοήθεια. Αυτό σημαίνει πάνω από όλα ότι έχεις αληθινή δύναμη μέσα σου…
Ένα βιβλίο που στόχο έχει να μας ευαισθητοποιήσει για το bullying, να μας ενημερώσει, αλλά κυρίως να μας δείξει πώς ο καθένας μας μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του φαινομένου.
Learn More
Δελτίο τύπου του βιβλίου της Τόνιας Αντωνά “Οριακά”
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Μία νέα κοπέλα, που βρίσκεται σε αδιέξοδο, ζητά βοήθεια από μία ψυχοθεραπεύτρια στην αρχή της καριέρας της. Από την πρώτη στιγμή η ψυχοθεραπεύτρια νιώθει βαθιά επιθυμία να βοηθήσει τη νεαρή κοπέλα να βρει τα πατήματά της. Στην πορεία της σχέσης τους, όμως, ανακαλύπτει ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου εύκολα κι απλά – ούτε για τη μία, ούτε για την άλλη. Μέσα από τη συνεργασία τους πυροδοτούνται έντονα συναισθήματα, αναδύονται αναμνήσεις, γιατρεύονται πληγές και δημιουργούνται μαθήματα ζωής και για τις δύο, οδηγώντας τις ηρωΐδες στη λύτρωση…
Η συγγραφέας, ψυχοθεραπεύτρια και η ίδια, έγραψε το βιβλίο με σκοπό αυτό να αποτελέσει ένα βιωματικό εγχειρίδιο για νέους θεραπευτές, αλλά και να δώσει κάποιες πληροφορίες και ίσως και το έναυσμα σε όσους επιθυμούν, αλλά ίσως δεν τολμούν, να μπουν στον κόσμο της ψυχοθεραπείας.
Learn More
Παιδί και Άγχος. Μέρος Α. της Μαρίας Γκούμα
Ο Ρόλος του Γονέα Μέσα από Έναν Ανασφαλή Δεσμό με το Παιδί του στην Ανάδειξη Ψυχοπαθολογίας.
Το άγχος, όπως ο Barlow (2002) αναφέρει, είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από δυνατό αρνητικό συναίσθημα και σωματικά συμπτώματα, όπου το άτομο περιμένει να συμβεί κάτι επικίνδυνο στο μέλλον.
Το άγχος και ο φόβος αποτελούν εγγενή στοιχεία του ανθρώπινου είδους, αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικοποίησης του ατόμου. Όλα τα παιδιά εμφανίζουν άγχος κατά την ανάπτυξή τους για διάφορους λόγους και αυτό ποικίλει ως προς την ποιότητα και τη μορφή και δεν αποτελεί κατά ανάγκη διαταραχή. Για παράδειγμα, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας αντιδρούν στο σύντομο αποχωρισμό από τους γονείς τους. Η παθολογία των καταστάσεων εξαρτάται από τη σοβαρότητα, τη διάρκεια και την κοινωνική δυσλειτουργία που προκαλούν.
Οι διαταραχές άγχους είναι από τις πλέον συχνότερες καταστάσεις ψυχικής υγείας που επιρρεάζουν τα παιδιά και τους εφήβους. Σύμφωνα με τους Velting et al. (2004), οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι 12%- 20% των παιδιών και των εφήβων ίσως υποφέρουν από μια διαταραχή άγχους. Δυστυχώς, ένα παιδί μπορεί εύκολα να κρύψει ή να αρνηθεί τα προβλήματα του άγχους σε αντίθεση με άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας.
Στα παιδιά, το άγχος προκαλεί δυσκολίες στη σχολική και κοινωνική ζωή. Συχνά, επιρρεάζει τη σκέψη, τη συμπεριφορά και το σώμα. Όπως αναφέρει η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση (2000), εάν μείνει το άγχος αθεράπευτο μπορεί να επιδράσει σοβαρά στην ποιότητα ζωής του παιδιού και να εξελιχθεί σε διαταραχή, όπως είναι η διαταραχή γενικευμένου άγχους, η κοινωνική φοβία, η διαταραχή άγχους αποχωρισμού. Τα παιδιά και οι έφηβοι με τις παραπάνω διαταραχές μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά. Το σημαντικότερο είναι η ανυσηχία.
Οι DiLalla et al. (1994) σημειώνουν ότι από μελέτες δίδυμων φαίνεται πως υπάρχει βιολογική προδιάθεση στις διαταραχές άγχους. Επιπροσθέτως, όπως οι Mericangas et al. (1999) υποστηρίζουν, τα παιδιά που οι γονείς τους πάσχουν από διαταραχή άγχους έχουν αυξημένη πιθανότητα να εκδηλώσουν διαταραχή άγχους.
Αρκετοί είναι οι υπεύθυνοι παράγοντες για την εκδήλωση διαταραχής άγχους, όπως είναι η σχέση ή αλλιώς ο δεσμός μεταξύ γονέα και παιδιού, η ιδιοσυγκρασία του παιδιού καθώς και ψυχοκοινωνικοί παράγοντες.
Στο κείμενο αυτό θα εξετάσουμε τη συμβολή των γονιών σε πιθανή εμφάνιση αγχώδους διαταραχής στο παιδί.
Πολύ σημαντική είναι η αποδοχή του παιδιού από τους γονείς του. Χαρακτηρίζεται από ζεστασιά, συμμετοχή, σωματική και συναισθηματική καθώς και από απαντητικότητα στις ανάγκες του. Όταν οι γονείς αποδέχονται τα αρνητικά συναισθήματα που εκφράζονται από το παιδί τότε κι αυτό είναι πιό πιθανό να μάθει να αντέχει τα αρνητικά του συναισθήματα. Απεναντίας, εάν οι γονείς κριτικάρουν και υποτιμούν τις αντιδράσεις του παιδιού τους τότε το παιδί ενδέχεται να αναπτύξει άγχος. Τόσο το περιεχόμενο όσο και η διαδικασία είναι καίρια σε αυτό το πλαίσιο. Τί λέγεται στο παιδί είναι τόσο σημαντικό όσο και ο τρόπος που μεταφέρεται το μήνυμα.
Η αποδοχή του γονέα συνδέεται με τη σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στο γονιό και το παιδί νωρίς στη ζωή του. Η σχέση αυτή ή ο δεσμός μπορεί να είναι ασφαλής ή ανασφαλής. Πώς αντιδρούν οι γονείς, σύμφωνα με τους Crowell et al. (2003), όταν το παιδί τους έρχεται αντιμέτωπο με μια νέα ή αγχωτική κατάσταση που φοβάται; Η απάντηση διαφοροποιεί και τη σχέση ή τον δεσμό μεταξύ γονέα και παιδιού σε ασφαλή ή ανασφαλή. Στον ασφαλή δεσμό τα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν διαταραχή άγχους.
Όπως ο Bowlby (2005) υπογραμμίζει, όταν ένας άνθρωπος, κάθε ηλικίας, νιώθει ασφαλής μπορεί να εξερευνήσει μακριά από τη φιγούρα προσκόλλησης, που είναι η μητέρα και ο πατέρας. Αυτοί του παρέχουν υποστήριξη, όταν έρχεται αντιμέτωπος με αγχωτικές και φοβογόνες καταστάσεις. Όταν ο άνθρωπος είναι ανήσυχος, αγχωμένος, κουρασμένος θέλει να προσεγγίσει τη φιγούρα προσκόλλησης. Έτσι φανερώνεται ο τυπικός σχηματισμός της αλληλεπίδρασης μεταξύ παιδιού και γονιού γνωστός ως εξερεύνηση από μια ασφαλή βάση που πρώτη περιέγραψε η Ainsworth.
Αξιοσημείωτη είναι η συνάφεια διαταραχής άγχους και υπερπροστατευτικότητας των γονέων.
Οι γονείς αγχωμένων παιδιών συχνά χαρακτηρίζονται ως υπερπροστατευτικοί περιορίζοντας την ανεξαρτησία του παιδιού τους. Οι Siqueland et al. (1996) καταδεικνύουν πως από παρατήρηση της αλληλεπίδρασης παιδιών 9 – 13 ετών, με αγχώδη διαταραχή, με τους γονείς τους φανερώνεται ότ οι γονείς της ερευνας επέτρεπαν στα παιδιά τους λιγότερη αυτονομία σε σχέση με αλλους γονείς. Επίσης, οι Wood et al. (2003) τονίζουν πως όσο περισσότερο έλεγχο ασκούν οι γονείς τόσο πιο πιθανόν τα παιδιά να είναι εξαρτημένα από αυτούς. Ως αποτέλεσμα της ανικανότητας τους να αποκτήσουν αυτονομία τα παιδιά αγχώνονται όταν ξεκινούν μια δραστηριότητα μόνα τους.
Αναμφισβήτητα, εξίσου σημαντικό στην ανάδειξη συμπτωματολογίας στα παιδιά είναι το παράδειγμα που δίνουν οι γονείς τους σε σχέση με τον δικό τους τρόπο επίλυσης δύσκολων και αγχωτικών προβλημάτων. Εάν οι γονείς στέλνουν το μήνυμα στα παιδιά ότι τα προβλήματα είναι μη επιλύσιμα, εάν καταστροφολογούν, εάν αδυνατούν να βρουν αποτελεσματικούς τρόπους αναζήτησης διεξόδου τότε και τα παιδιά μαθαίνουν αντίστοιχες στρατηγικές και το άγχος είναι απίθανο να μειωθεί σε δύσκολες καταστάσεις. Παρομοίως, το παράδειγμα δίνουν πάλι οι γονείς όταν παρουσιάζουν οι ίδιοι αγχωτική συμπεριφορά. Το αγχος στον γονέα παίζει ουσιαστικό ρόλο στη εμφάνιση άγχους στα παιδιά κυριως επειδή τα παιδιά τους παρατηρούν.
Κλείνοντας, ας αναφέρουμε πως από μελέτες εφήβων και νέων καθώς και παιδιών διαφόρων ηλικιών αποδεικνύεται ότι εκείνοι που είναι περισσότερο συναισθηματικά σταθεροί και μπορούν να καταφέρουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους είναι αυτοί που οι γονείς τους πάντοτε ενθάρρυναν την αυτονομία τους και ήταν παρόντες όταν τους χρειάζονταν.
Ακολουθεί μέρος Β (Άγχος στα παιδιά και θεραπεία οικογένειας)
Βιβλιογραφία
Bowlby, R., (2005). A secure base. Routledge Classics.
Maid, R., Smokowski. P., Bacallao, M. (2008) Family treatment of childhood anxiety. Child and Family Social Work, 13, 433-442.
Mash, E. & Wolfe, D., (2005). Abnormal Child Psychology. Wadsworth. USA.
Παπαγεωργόπουλο, Β. Α. (2009). Ψυχιατρική παιδιών και εφήβων. University Studio Press.